Mija właśnie 1700 lat do dekretu cesarza Konstantyna I Wielkiego, który – dnia
7 marca 321 roku – zarządził, aby dies solis, dzień Słońca, stal się dniem wolnym
od pracy. Zgodnie z tym prawem „sędziowie, mieszczanie i wszyscy uprawiający
rzemiosło” mieli „odpoczywać w godnym wielkiej czci dniu Słońca”, który
chrześcijanie – wtedy już wolni w wyznawaniu swojej wiary – świętowali jako
pierwszy dzień tygodnia, dzień Zmartwychwstania Chrystusa.
Uwolnienie tego dnia od obowiązku pracy przyczyniło się do tego, że z biegiem
czasu powszechnie świętowano to zbawcze wydarzenie, co w efekcie
przyniosło zasadę świętowania niedzieli jako dnia Boga i człowieka.
Odnosząc się z szacunkiem do tej wiekowej tradycji stwierdzamy za papieżem
św. Janem Pawłem II, że „także w obecnej sytuacji historycznej mamy
obowiązek tak działać, aby wszyscy mogli zaznać wolności, odpoczynku
i odprężenia, które są człowiekowi niezbędne ze względu na jego ludzką
godność oraz związane z nią potrzeby religijne, rodzinne, kulturowe
i społeczne, trudne do zaspokojenia, jeśli nie jest zagwarantowany
przynajmniej jeden dzień w tygodniu dający wszystkim możliwość wspólnego
odpoczynku i świętowania” (por. Dies Domini, 66).
Ponawiamy treści zawarte w „Apelu Kościołów w Polsce o poszanowanie
i świętowanie niedzieli” z dnia 20 stycznia 2015 roku:
- apelujemy więc do władz, by uczyniły wszystko w celu ochrony
niedzieli, tak by człowiek nie był traktowany jako narzędzie zysku
i mógł przeżywać niedzielę zgodnie ze swoimi przekonaniami;
- apelujemy do pracodawców, aby uszanowali świętość dnia Pańskiego,
nie angażując zawodowo pracowników jeżeli nie jest to bezwzględnie konieczne;

- apelujemy do pracowników, by w niedziele i święta nie podejmowali
niekoniecznej pracy zarobkowej;
- apelujemy do wszystkich ludzi dobrej woli o poszanowanie niedzieli
i świąt z uwagi na społeczny i religijny pożytek należnego odpoczynku
i świętowania – dla dobra naszych rodzin, dla dobra obywateli naszego państwa.
- apelujemy do parlamentarzystów, aby strzegli stabilności
obowiązującego prawa w zakresie ustawy o ograniczeniu handlu
w niedzielę, by wolna od pracy niedziela – jako prawo obecne w wielu
europejskich demokracjach, szanujących godność i prawo
do wypoczynku każdego obywatela – nie była kwestionowana
w systemie prawnym naszej ojczyzny.
Wspominając fakt ustanowienia 1700 lat temu, przez władzę cywilną,
świątecznego charakteru niedzieli, zachęcamy wszystkich do poszanowania tej
tradycji, do jej docenienia, strzeżenia i pielęgnowania oraz przekazywania jej
młodemu pokoleniu. Naszym obowiązkiem jest obrona świątecznego charakteru niedzieli,
dlatego nie możemy się godzić na dyktat różnych organizacji, korporacji
zajmujących się handlem i dystrybucją towarów, które kierując się wyłącznie
zyskiem, nie biorą pod uwagę kosztów społecznych, jakie wynikają z niszczenia
tkanki społecznej przez pozbawiania jej tego spoiwa, jakim jest wspólne
przeżywanie czasu wolnego i świętowanie niedzieli przez rodziny i całe
społeczeństwo, co powinno być trwałym elementem naszej kulturowej
tożsamości. Zapraszamy wszystkich do budowania kultury niedzieli wolnej od przymusu
pracy. Niech będzie ona dniem odpoczynku i wzmocnienia sił, odrodzenia
osłabionych więzi rodzinnych i społecznych. Niech będzie okazją do
emocjonalnego wyciszenia, a także do budowania wspólnoty rodzinnej,
religijnej i narodowej. Nie zapominajmy też o obowiązującym nas Bożym przykazaniu: Pamiętaj, abyś
dzień święty święcił (por. Wj 20,8–11), które w życiu chrześcijan XXI wieku
oznacza to samo, co w życiu pierwszych wspólnot chrześcijańskich, czyli
gromadzenie się w pierwszy dzień tygodnia – w niedzielę – na świętej Wieczerzy.

Warszawa, dnia 5 marca 2021 roku
Stanisław Gądecki
Arcybiskup Metropolita Poznański
Wiktor Skworc

Arcybiskup Metropolita Katowicki

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim zebrana w trybie „online” w dniu 28 stycznia 2021 roku podjęła następujące tematy:

1. Rada Społeczna wysłuchała komunikatu dyrektora Instytutu Kultury „Panteon Górnośląski” arch. Ryszarda Kopca na temat stanu zaawansowania prac, zrealizowanych do tej pory inicjatyw oraz harmonogramu i zakresu planowanych działań. Szczególne zainteresowanie Rady wzbudziły zrealizowane projekty wydawnicze: reprint książki bł. ks. Emila Szramka „Śląsk jako problem socjologiczny. Próba analizy” (pierwotnie opublikowanej w IV tomie „Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku” w roku 1934, a obecnie wydanej przez Księgarnię św. Jacka w Katowicach) oraz „Leksykonu Panteonu Górnośląskiego” pod red. naukową ks. dr hab. Henryka Olszara prof. UŚ oraz dr Aleksandry Kłos-Skrzypczak z Wydziału Teologicznego UŚ.

Wyrażono nadzieję, że rozprawa ks. Szramka, będąca pierwszą tego rodzaju próbą analizy skomplikowanej sytuacji mieszkańców Górnego Śląska po plebiscycie i powstaniach, skomentowana i uzupełniona o wybrane recenzje, będzie w przestrzeni Panteonu Górnośląskiego pouczająca i mobilizująca do służby ojcowiźnie, Ojczyźnie i Kościołowi. Podkreślono także walor edukacyjny i wychowawczy długo oczekiwanego „Leksykonu Panteonu Górnośląskiego” zawierającego biogramy niemal 160 postaci znaczących dla Górnego Śląska w ostatnim stuleciu. Wyrażono nadzieję, że - trafiając zwłaszcza do rąk młodego pokolenia - przyczyni się do aktywnego uczestnictwa w kulturze, formacji intelektualnej, kształtowania właściwej hierarchii wartości, wrażliwości ludzkiej i artystycznej, poczucia własnej tożsamości oraz poszanowania tradycji i kultury.

2. W kontekście toczących się rozmów pomiędzy stroną rządową i związkową na temat przyszłości przemysłu wydobywczego i branż z nim związanych Rada Społeczna wskazała na aktualność przesłania zawartego w jej stanowisku pt. „O przyszłość Górnego Śląska” z 21 września 2020 roku. Potwierdzono, że „z wielu względów o charakterze globalnym, krajowym i regionalnym restrukturyzacja przemysłu węglowego przez jego wygaszanie wydaje się nieuchronna. Jednak w imię sprawiedliwości, solidarności i zrównoważonego rozwoju proces ten należy mocniej połączyć z procesem wsparcia dla gmin górniczych, tak aby miasta powstałe na węglu i dla węgla jako rekompensatę za ponoszone koszty i straty (także te ekologiczne) otrzymały postindustrialną infrastrukturę do wykorzystania na cele naukowe, edukacyjne, społeczne, kulturalne i komercyjne”. W związku z tym „restrukturyzacja górnictwa nie powinna być celem, lecz istotnym narzędziem i okazją do szerszej refleksji na przyszłością całego Śląska”. Ponownie podkreślono, że „restrukturyzacja regionu powinna być poprzedzona procesami inwestycyjnymi w nowe technologie, tworzeniem nowoczesnych centrów wzdłuż ciągów komunikacyjnych, wsparciem dla lokalnych inicjatyw, ułatwieniami administracyjnymi, aby kapitał ludzkiej przedsiębiorczości nie został zmarnowany, lecz pomnożony”.

3. Zwrócono uwagę, że wraz ze schyłkiem epoki węgla kamiennego na Górnym Śląsku, wokół którego przez ostatnie 200 lat budowana była tożsamość regionu, dokonuje się głęboka przemiana kulturowa, która dotyka także „kodu etycznego” jego mieszkańców, m.in. etosu sumiennej pracy, rzetelności, solidarności i wytrwałości w przeciwnościach oraz umiłowania rodziny i wiary. W nawiązaniu do tej obserwacji zapoznano się z wynikami badań finansowanych ze środków EIT Climate-KIC i zamieszczonych na portalu rybnik360.eu. Dotyczą one analizy semiotycznej rozmaitych znaków – tekstów kultury, dyskursu internetowego, kodów wizualnych, przedmiotów kultury materialnej i innych, które starają się prześledzić zmiany zachodzące w tych zjawiskach kulturowych. W raporcie z badań wyodrębnione zostały postawy i przekonania obecnie najpopularniejsze wśród członków społeczności, te, które tracą aktualność oraz te, które dopiero zaczynają zyskiwać na znaczeniu. W wyniku dyskusji zwrócono uwagę na znaczenie dwóch podmiotów życia społecznego, które odgrywają wyjątkową rolę w procesie etycznego formowania przyszłych pokoleń: są to rodzina i Kościół.

4. W odniesieniu do wspólnoty Kościoła Rada Społeczna zwróciła szczególną uwagę na trzy kwestie:

Pierwsza dotyczy znaczenia informacji zarówno wewnątrz Kościoła, jak i w jego komunikacji ze światem. Zwrócono uwagę na wagę spójności i jasności przekazu, która powinna wpływać i korygować stereotypowe i naznaczone uprzedzeniami opinie na jego temat.

Druga – odnosi się do obowiązkowych zajęć szkolnych z religii lub etyki. Rada poparła apel Arcybiskupa Metropolity, aby szkoła, której zadaniem jest integralne kształcenie i wychowywanie, wprowadzanie w kulturę i świat wartości, zapewniała każdemu uczniowi zapoznanie się z fundamentami zasad i zachowań etycznych niezbędnymi dla osiągnięcia dojrzałości osobowej i odpowiedzialności społecznej. Dzieci i młodzież nie uczęszczający na lekcje religii, nie powinny być pozbawione kształtowania etycznego, tj. przekazywania obiektywnych wartości i postaw etycznych. Natomiast dla rodziców chrześcijańskich udział w lekcjach religii stanowią realizację chrzcielnego zobowiązania względem dzieci do wychowania ich w wierze.

Trzecia – wskazuje na parafię, która - w myśl Instrukcji Kongregacji ds. Duchowieństwa „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła” (2020) - powinna być realną wspólnotą wierzących, „domem pośród domów”, „latarnią, która promieniuje światłem wiary, a tym samym spełnia najgłębsze i najprawdziwsze pragnienia serca człowieka, nadając sens i nadzieję życiu ludzi i rodzin”, „wspólnotą wspólnot” utrzymującą „kontakt z rodzinami i z życiem ludu”, „placówką misyjną” charakteryzującą się „przyjęciem, życiem modlitwy i ciszą, która pokrzepia ducha, a także sprawowaniem sakramentu pojednania i wrażliwością na potrzeby ubogich”.

5. W odniesieniu do rodziny Rada Społeczna omówiła ostatnie zmiany legislacyjne odnoszące się do ochrony życia dzieci nienarodzonych oraz ich szeroki kontekst społeczny. Zwrócono uwagę na kwestię odpowiedzialności polityków za stanowienie prawa chroniącego życie od poczęcia aż do naturalnej śmierci. Podkreślono konieczność zintensyfikowania działań formacyjnych, wymiany informacji oraz powstawania inicjatyw tworzących rzeczywistą alternatywę dla trudnych wyborów za życiem – tworzenie „atmosfery pomocy życiu”. Celem tych działań byłoby ukształtowanie mentalności i postaw „pro life”, tj. ochrony i obrony życia podejmowanych nawet w sytuacjach, gdy prawo dopuszczałoby działania zmierzające do jego naruszenia. Podkreślono przy tym znaczenie szeroko pojętej profilaktyki i opieki świadczonej zarówno dzieciom nienarodzonym, jak i ich rodzicom, zwłaszcza matkom i bliskim. Postulowano, by reforma służby zdrowia rozpoczęła się od takich działań.

6. Rada Społeczna zauważyła, że przedłużająca się sytuacja społeczna związana z restrykcjami pandemicznymi domaga się podjęcia refleksji nad dalekosiężnymi działaniami społecznymi, gospodarczymi i duszpasterskimi zakładającymi nie tylko powrót do warunków przed pandemicznych, lecz także trwanie obecnych ograniczeń, a nawet wariant zakładający ich zaostrzenie. Zgodzono się, że pandemia spowodowała także „wyostrzenie” charakteru dotychczasowych relacji i więzi, tj. tam, gdzie były one głębokie – spowodowała ich wzmocnienie, zaś tam, gdzie były słabe – osłabiła je jeszcze bardziej lub wręcz je zerwała. W związku z tym zaapelowano o działania na rzecz pomocy dla samopomocy - wzmocnienia troski o rodzinę, sąsiedztwo i parafię, młodzież, chorych, bezdomnych i pozostających na marginesie życia społecznego, aby w trudnym czasie ograniczeń tym bardziej zajaśniała prawda i piękno życia chrześcijańskich wspólnot.

Rada Społeczna przy Arcybiskupie Metropolicie Katowickim
Katowice, 08 lutego 2021

Zarówno dla odnowienia naszej wierności z Bogiem oraz pogłębionego rozeznawania Jego woli
w życiu, jak i duchowego ubogacenia celebracji i nabożeństw sprawowanych w ramach tego
Roku Jubileuszowego, działając przede wszystkim według wskazań Ojca Świętego Franciszka,
zawartych w liście apostolskim Patris corde, a także w oparciu o dekret Penitencjarii Apostolskiej
i dokument Komisji Duszpasterstwa KEP, ogłaszam postanowienia dotyczące możliwości uzyskania odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami na terenie Archidiecezji Katowickiej w okresie od 2 lutego do 8 grudnia 2021r., ze wskazaniem na podjęcie właściwych dla tego czasu działań duszpasterskich.
1. Odpust zupełny mogą uzyskać wierni, którzy wolni od wszelkiego grzechu podejmą w Roku
świętego Józefa następujące dzieła duchowe:
- przez co najmniej pół godziny będą rozważać Modlitwę Pańską lub wezmą udział w jednym
pełnym dniu skupienia, zawierającym rozważanie o świętym Józefie,
- spełnią uczynek miłosierdzia względem ciała lub względem duszy,
- będą odmawiać modlitwę różańcową w rodzinie i pomiędzy narzeczonymi,
- powierzą swą działalność opiece świętego Józefa lub będą Go wzywali w modlitwach wstawienniczych za osoby bezrobotne,
- będą odmawiać Litanię do świętego Józefa, ofiarowaną w intencji Kościoła prześladowanego,
- odmówią 19. dnia każdego miesiąca i w każdą środę dowolną, prawnie zatwierdzoną modlitwę
lub akt pobożności na cześć tego Świętego,
- uwzględniając obecną sytuację publicznego zagrożenia zdrowia, dar odpustu rozszerza się na
osoby w podeszłym wieku, na chorych, umierających i tych wszystkich, którzy z usprawiedliwionych racji nie mogą wyjść z domu, a którzy wolni od wszelkiego grzechu oraz z intencją wypełnienia, gdy tylko będzie to możliwe, zwykłych warunków odpustu, odmówią w domu lub tam,
gdzie zatrzymuje ich przeszkoda , akt pobożności na cześć świętego Józefa.
2. Kościołami jubileuszowymi będą:
- katedra Chrystusa Króla w Katowicach,
- sanktuaria i bazyliki m.in. sanktuarium i bazylika Matki Bożej Uśmiechniętej w Pszowie i bazylika św. Antoniego z Padwy w Rybniku,
- kościoły pod wezwaniem świętego Józefa m.in. w Czerwionce-Leszczynach, w JastrzębiuZdroju (św. Barbary i św. Józefa) i w Rybniku (dwie parafie),
- inne kościoły ze stałą posługą sakramentu pokuty i pojednania m.in. Królowej Apostołów w
Rybniku.
3. Duszpasterzy, na czele z księżmi proboszczami, zobowiązuję do podjęcia w czasie Roku Jubileuszowego - w ramach przepowiadania, liturgii, posługi charytatywnej i innych działań pastoralnych - realizacji wybranych wytycznych zawartych w dokumencie przygotowanym przez Komisję Duszpasterstwa pt. Rok świętego Józefa. Propozycje duszpasterskie do wykorzystania w
diecezjach i parafiach. Szczególną zaś formą oddawania czci Opiekunowi Świętej Rodziny niech
będzie Msza św. wotywna o świętym Józefie wraz z nabożeństwem Jemu poświęconemu, sprawowana 19. dnia każdego miesiąca (luty-listopad br.)
Dekret ten jest ważny jedynie w czasie Roku Jubileuszowego na cześć świętego Józefa.

Ks. Jan Smolec - Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Wiktor Skworc - Arcybiskup Metropolita Katowicki

Udziela się daru specjalnych Odpustów z okazji Roku Jubileuszowego na cześć Świętego
Józefa, zarządzonego przez Papieża Franciszka dla godnego uczczenia 150. rocznicy dnia,
w którym Święty Józef został ogłoszony Patronem Kościoła Katolickiego. Dziś upływa 150
lat, od kiedy Dekretem „Quemadmodum Deus” Błogosławiony Papież Pius IX, poruszony
ciężką i bolesną goryczą czasów, w których znajdował się Kościół prześladowany przez
wrogów, ogłosił Świętego Józefa Patronem Kościoła Katolickiego.
Celem utrwalenia ufności całego Kościoła w szczególny patronat Opiekuna Jezusa,
Jego Świątobliwość Papież Franciszek postanowił, że od dnia dzisiejszego aż do dnia 8
grudnia 2021, dnia rocznicy ogłoszenia owego Dekretu oraz dnia poświęconego
Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej i Oblubienicy najczystszego Józefa, będzie
obchodzony specjalny Rok Świętego Józefa, w którym wszyscy wierni będą mogli na jego
wzór wzmacniać codziennie własne życie wiary, w pełni realizując wolę Bożą. A zatem
niech wszyscy wierni, poprzez modlitwy i dobre czyny, z pomocą Świętego Józefa,
Opiekuna Świętej Rodziny z Nazaretu, starają się uzyskać pociechę i ulgę w ciężkich
ludzkich utrapieniach, które dręczą współczesny świat.
Pobożność względem Opiekuna Odkupiciela rozwinęła się bujnie w historii
Kościoła, który nie tylko przyznaje mu wyjątkowy kult zaraz po Matce Bożej i jego
Oblubienicy, ale także powierzył mu liczne patronaty. Magisterium Kościoła z
upodobaniem i wytrwale odnajduje w osobie Świętego Józefa, jak w skarbcu, dawne i
nowe doskonałości, podobnie jak ojciec rodziny z Ewangelii Św. Mateusza, który „ze
swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare” (Mt 13,52).
Aby wypełnić ten upragniony cel, najwyższą pomocą będzie dar Świętych
Odpustów, które Penitencjaria Apostolska chętnie rozszerza na Rok Świętego Józefa
poprzez niniejszy Dekret, wydany zgodnie z wolą Jego Świątobliwości Papieża Franciszka.
Udziela się Odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami (tzn. sakramentalna spowiedź,
Komunia eucharystyczna oraz modlitwa zgodna z intencjami Ojca Świętego) wiernym,
którzy odrywając się w duchu od wszelkiego grzechu, uczestniczyć będą w Roku Świętego
Józefa w okolicznościach i na sposoby określone przez tę Penitencjarię Apostolską.
1. Święty Józef, prawdziwy człowiek wiary, zaprasza nas ze swej strony, abyśmy
odkrywali synowską więź z Bogiem Ojcem, odnawiali naszą wierność modlitwie,
przyjmowali postawę słuchania i odpowiadali z głębokim rozeznaniem woli Bożej.
Udziela się zatem odpustu zupełnego wszystkim, którzy przez co najmniej pół godziny
będą rozważać Modlitwę Pańską lub wezmą udział w jednym pełnym dniu skupienia,
zawierającym rozważanie o Świętym Józefie.
2. W Ewangelii przyznaje się Świętemu Józefowi tytuł „człowiek sprawiedliwy” (Mt 1, 19):
on to, stróż „wewnętrznej tajemnicy, która znajduje się w głębi serca i duszy”[1], czyli
uczestnik tajemnicy Boga i przez to szczególny patron forum wewnętrznego, zachęca nas
do odkrywania wartości ciszy, roztropności i uczciwości w wypełnianiu naszych
obowiązków. Cnota sprawiedliwości praktykowana w sposób wzorowy przez Józefa jest
pełnym przylgnięciem do prawa Bożego, będącego prawem Miłosierdzia, „bowiem to
właśnie miłosierdzie Boga prowadzi do pełni prawdziwej sprawiedliwości”[2]. Dlatego ci,
którzy na wzór Świętego Józefa spełnią uczynek miłosierdzia względem ciała lub
względem duszy, będą mogli otrzymać dar odpustu zupełnego.
3. W powołaniu Józefa najważniejsze stało się jego bycie opiekunem Świętej Rodziny z
Nazaretu, oblubieńcem Najświętszej Maryi Panny i prawnym ojcem Jezusa. Aby wezwać
rodziny chrześcijańskie do odtwarzania tego przykładu wewnętrznej jedności, miłości i
modlitwy, którym jest Święta Rodzina, udziela się odpustu zupełnego wiernym, którzy
odmawiać będą Różaniec Święty w rodzinach i pomiędzy narzeczonymi.
4. Sługa Boży Pius XII, w dn. 1 maja 1955 r. ustanowił święto Świętego Józefa
Rzemieślnika, „w tym celu, aby godność pracy została uznana przez wszystkich ludzi i aby
ta godność natchnęła życie społeczne i prawodawstwo, stanowione zgodnie z równym
podziałem uprawnień i obowiązków”[3]. Dlatego udziela się odpustu zupełnego każdemu,
kto powierzać będzie codziennie swoją działalność opiece Świętego Józefa, a także
każdemu wiernemu, wzywającemu Rzemieślnika z Nazaretu w modlitwach
wstawienniczych za tych, którzy szukają pracy, aby mogli znaleźć zajęcie, oraz aby praca
wszystkich ludzi była bardziej godna.
5. Ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu „pokazuje nam, że Bóg jest tam, gdzie człowiek
znajduje się w niebezpieczeństwie, tam gdzie człowiek cierpi, tam gdzie ucieka, gdzie
doświadcza odrzucenia i opuszczenia”[4]. Udziela się zatem odpustu zupełnego wiernym,
którzy odmawiać będą Litanię do Świętego Józefa (w tradycji łacińskiej) lub Akatyst do
Świętego Józefa, w całości lub przynajmniej w odpowiedniej części (w tradycji
bizantyjskiej), lub też jakąś inną modlitwę do Świętego Józefa, przypisaną jako własna w
różnych tradycjach liturgicznych, w intencji Kościoła prześladowanego od wewnątrz i od
zewnątrz oraz w intencji ulżenia wszystkim chrześcijanom, którzy cierpią
prześladowania wszelkiego rodzaju.
Święta Teresa z Avila uznała w Świętym Józefie patrona we wszystkich okolicznościach
życia: „Innym Świętym, rzec można, dał Bóg łaskę wspomagania nas w tej lub innej
potrzebie, temu zaś chwalebnemu Świętemu, jak o tym wiem z własnego doświadczenia,
dał władzę wspomagania nas we wszystkich”[5]. W niedawnych czasach Święty Jan Paweł
II potwierdził ze swojej strony, że przykład Świętego Józefa nabiera „dla Kościoła naszych
czasów szczególnej aktualności w związku z nowym Tysiącleciem chrześcijaństwa”[6].
Ponadto, celem potwierdzenia powszechności patronatu Świętego Józefa w Kościele, poza
wspomnianymi wyżej okolicznościami, Penitencjaria Apostolska udziela odpustu
zupełnego wiernym, którzy odmówią dowolną prawnie zatwierdzoną modlitwę lub akt
pobożności na cześć Świętego Józefa, np. „Do Ciebie, Święty Józefie”, szczególnie w dniach
19 marca i 1 maja, w Święto Świętej Rodziny Jezusa, Maryi i Józefa, w Niedzielę Świętego
Józefa (w tradycji bizantyjskiej), 19 dnia każdego miesiąca i w każdą środę, będącą dniem
poświęconym wspomnieniu tego Świętego w tradycji łacińskiej.
W obecnej sytuacji publicznego zagrożenia zdrowia, rozszerza się dar odpustu
zupełnego w sposób szczególny na osoby w podeszłym wieku, na chorych, umierających
i wszystkich tych, którzy z usprawiedliwionych racji nie mogą wyjść z domu, a którzy
odrywając się w duchu od wszelkiego grzechu oraz z intencją wypełnienia, gdy tylko to
będzie możliwe, zwykłych warunków, odmówią w domu lub tam, gdzie zatrzymuje ich
przeszkoda, akt pobożności na cześć Świętego Józefa, pocieszyciela chorych i Patrona
Dobrej Śmierci, ofiarując z ufnością Bogu boleści i niedogodności własnego życia.
Dla duszpasterskiego ułatwienia w otrzymaniu łaski Bożej poprzez władzę kluczy
Kościoła, Penitencjaria Apostolska prosi zatem usilnie, aby wszyscy kapłani wyposażeni
we właściwe uprawnienia, ofiarnie i wielkodusznie poświęcali się sprawowaniu
sakramentu pokuty oraz często zanosili Komunię Świętą do chorych.
Niniejszy Dekret jest ważny na Rok Świętego Józefa, bez względu na jakiekolwiek inne
zarządzenia.

Sporządzono w Rzymie, w siedzibie Penitencjarii Apostolskiej, dnia 8 grudnia 2020.
Mauro Kard. Piacenza Penitencjarz Większy
Krzysztof Nykiel Regens

1.

Do Ciebie, św. Józefie, uciekamy się w naszej niedoli. Wezwawszy pomocy Twej Najświętszej Oblubienicy, z ufnością również błagamy o Twoją opiekę. Przez miłość, która Cię łączyła z Niepokalaną Dziewicą Bogarodzicą, i przez ojcowską Twą troskliwość, którą otaczałeś Dziecię Jezus, pokornie błagamy: wejrzyj łaskawie na dziedzictwo, które Jezus Chrystus nabył Krwią swoją i swoim potężnym wstawiennictwem i dopomóż nam w potrzebach naszych.

Opatrznościowy Stróżu Bożej Rodziny, czuwaj nad wybranym potomstwem Jezusa Chrystusa. Oddal od nas, ukochany Ojcze, wszelką zarazę błędu i zepsucia. Potężny Wybawco nasz, przybądź nam łaskawie z niebiańską pomocą w tej walce z mocami ciemności, a jak niegdyś uratowałeś Dziecię Jezus z niebezpieczeństwa, które groziło Jego życiu, tak teraz broń świętego Kościoła Bożego od wrogich zasadzek i od wszelkiej przeciwności. Otaczaj każdego z nas nieustanną opieką, abyśmy za Twoim przykładem i Twoją pomocą wsparci – mogli żyć świątobliwie, umrzeć pobożnie i osiągnąć wieczną szczęśliwość w niebie. Amen.

2.

Witaj, opiekunie Odkupiciela,

i oblubieńcze Maryi Dziewicy.

Tobie Bóg powierzył swojego Syna;

Tobie zaufała Maryja;

z Tobą Chrystus stał się człowiekiem.

O święty Józefie, okaż się ojcem także i nam,

i prowadź nas na drodze życia.

Wyjednaj nam łaskę, miłosierdzie i odwagę,

i broń nas od wszelkiego zła. Amen.

3.

Chwalebny Patriarcho, święty Józefie, w którego mocy jest uczynienie możliwym tego, co niemożliwe, spiesz mi na pomoc w chwilach niepokoju i trudności. Weź pod swoją obronę sytuacje bardzo poważne i trudne, które Ci powierzam, by miały szczęśliwe rozwiązanie. Mój ukochany Ojcze, w Tobie pokładam całą ufność moją. Niech nie mówią, że przyzywałem Ciebie na próżno, a skoro z Jezusem i Maryją możesz wszystko uczynić, ukaż mi, że Twoja dobroć jest tak wielka jak Twoja moc. Amen.

(Modlitwa odmawiana codziennie przez papieża Franciszka)

Bracia i Siostry,
w ostatnich dniach 2020 r. Chorwację nawiedziło najsilniejsze od 140 lat trzęsienie
ziemi. Kilka dniu później, w uroczystość Objawienia Pańskiego, doszło w tym kraju
do kolejnych wstrząsów. Straty materialne obszaru dotkniętego trzęsieniem ziemi,
szczególnie w okolicach Zagrzebia, opiewają na miliony dolarów.
W związku z tymi tragicznymi wydarzeniami ogłaszam w archidiecezji katowickiej
niedzielę 24 stycznia br. „Dniem Solidarności z Chorwacją”. Międzyludzka solidarność
wyraża się – jak naucza papież Franciszek – troską o osoby słabsze; patrzy w twarz brata,
dotyka jego ciała, czuje jego bliskość (Encyklika Fratelli tutti, 115). Realizując to
przekonanie Ojca świętego, polecajmy Bożej Opatrzności w tym dniu w naszych
modlitwach indywidualnych i wspólnotowych ofiary wspomnianego kataklizmu:
tragicznie zmarłych, setki rannych i tysiące osób pozbawionych dachu nad głową.
Konkretnym znakiem naszego współczucia poszkodowanym w Chorwacji będzie
wsparcie finansowe zrealizowane za pośrednictwem Caritas Archidiecezji Katowickiej
w wysokości 50 tys. zł.
Wyrażając wdzięczność za podjęte dzieło modlitewne w intencjach ofiar trzęsienia
ziemi w Chorwacji, życzę wszystkim wzrastania w braterstwie otwartym na każdego
człowieka i z serca Wam błogosławię: w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

† Wiktor Skworc
Arcybiskup Metropolita
Katowicki

W związku z trwającą w dalszym ciągu pandemią wiele wydarzeń kulturalnych jak i tradycyjnych przenoszonych jest do Internetu. Również Kolędnicy misyjni nie zawitają w naszych domach osobiście. Jednak cel, jakim jest wsparcie naszych misjonarzy, zmobilizował 'małych pomocników', aby w zupełnie nowy sposób kontynuować tradycję.

W Ich imieniu zapraszamy do obejrzenia filmu, a jeśli przyświecający cel jest Wam, Drodzy Parafianie równie bliski, zapraszamy do skarbonki, która znajduje się obok stajenki w naszym kościele. Na pamiątkę proszę zabrać okolicznościowy obrazek.

Wszystkim Darczyńcom z serca dziękujemy!

Film można obejrzeć tutaj:  Kolędnicy misyjni Parafii Opatrzności Bożej w Gaszowicach 2020/2021.

We wspomnienie św. Mikołaja, 6 grudnia, które w tym roku przypada
w II Niedzielę Adwentu, chcemy wspólnie prosić o dary duchowe, w tym o łaskę zdrowia
dla wszystkich dzieci, szczególnie chorych onkologicznie i cierpiących na inne
schorzenia, zwłaszcza choroby uwarunkowane genetycznie o przewlekłym i ciężkim
przebiegu. W duchu solidarności modlimy się za ich rodziców oraz za ich medycznych
opiekunów.

Od kilku lat – właśnie w dzień św. Mikołaja – modliłem się w kaplicy pw. Aniołów
Stróżów z młodymi pacjentami, ich rodzicami i personelem w Górnośląskim Centrum
Zdrowia Dziecka im. św. Jana Pawła II. Mogłem też odwiedzić chore dzieci i młodzież na
kilku oddziałach tego Centrum. W tym roku nasza wspólna, niosąca wsparcie i nadzieję
modlitwa, nie jest możliwa ze względów na obowiązujące zarządzenia sanitarne.
Możliwa jest jednak zawsze duchowa bliskość, towarzyszenie i modlitwa
wypowiedziana szczególnie Eucharystią, ofiarą Jezusa Chrystusa i naszą, którą
odprawię w nadchodzącą niedziele w katowickiej katedrze Chrystusa Króla
o godz. 10:30 w intencji chorych dzieci, leczonych aktualnie w katowickim
Centrum.

Będziemy też pamiętać o wszystkich dzieciach i młodzieży przebywających
na oddziałach onkologii, hematologii i chemioterapii oraz o pacjentach dziecięcej
kardiochirurgii i o dzieciach chorujących na COVID-19. Wraz z całym Kościołem –
będziemy wzywali wstawiennictwa i pomocy św. Mikołaja, aby wyjednał
u Wszechmogącego Boga dar zdrowia wszystkim chorym dzieciom. Szczególnie proszę
ich zdrowych rówieśników, aby w dniu św. Mikołaja, obdarowani podarunkami,
pomyśleli o swoich chorych kolegach i koleżankach, i złożyli w ich intencji cenny
podarunek osobistej i rodzinnej modlitwy.
Rodzicom, którzy towarzyszą chorym dzieciom, a także lekarzom
i pielęgniarkom, którzy leczą i robią wszystko co po ludzku możliwe, aby ulżyć
najmłodszym w cierpieniu, należy się nasz szczególny szacunek i uznanie oraz szczere
Bóg zapłać.

Zapraszam całą wspólnotę wiernych archidiecezji katowickiej do wspólnej
modlitwy przez wstawiennictwo św. Mikołaja, św. Jana Pawła II i Aniołów Stróżów
o łaskę powrotu do zdrowia dla chorych dzieci i młodzieży. Niech ta modlitwa będzie
naszym darem w dzień św. Mikołaja dla tych, którzy pragną przezwyciężyć chorobę
i cieszyć się zdrowym życiem wraz ze swoimi rodzicami i rówieśnikami.
Wszystkim błogosławię!

† Wiktor Skworc
Arcybiskup Metropolita
Katowicki

Drodzy Diecezjanie! Bracia i Siostry!
W niedzielę 6 grudnia po raz 21. Kościół w Polsce obchodzi Dzień modlitwy
i pomocy Kościołowi na Wschodzie. W duchu adwentowego oczekiwania chcemy
solidaryzować się z tymi, którym przyszło żyć i tworzyć wspólnotę wierzących za naszą
wschodnią granicą. Zdajemy sobie sprawę, że wielu z nas rodzinnie bądź historycznie
związana jest z tamtymi terenami. Wszystkich łączy Chrystus, który gromadzi nas
na świętej Wieczerzy oraz poczucie odpowiedzialności za Kościół, szczególnie
za znajdujących się w potrzebie.
Kościół katolicki na Wschodzie w zdecydowanej większości znajduje się
w mniejszości. Wierni żyją nierzadko w skrajnym ubóstwie, ale, jak podkreślają
pracujący wśród nich kapłani, potrafią cieszyć się małymi rzeczami i dziękują za każdy
nawet najdrobniejszy gest pamięci i dar serca. Dzisiejszy dzień za wschodnią granicą jest
dniem wdzięczności za tych, którzy pomagają duchowo i materialnie.
Archidiecezja katowicka przez dziesiątki lat wspiera Kościół na Wschodzie
materialnie, a od blisko 30-tu lat, od kiedy ta forma pomocy stała się możliwa, także
personalnie. Dziesięciu księży archidiecezji katowickiej posługuje aktualnie w Rosji,
na Ukrainie, w Kazachstanie i w Mołdawii. Prowadzą wiernych drogami wiary, nadziei
i miłości, dzielą z nimi codzienne losy, uczestniczą w niełatwych życiowych sytuacjach.
Jesteśmy im szczególnie wdzięczni za świadectwo i gotowość ewangelizacji w skrajnych
często warunkach. Nasi księża budują kościoły, troszczą się o duchowy rozwój
i polepszenie warunków życia swoich wiernych. Podejmują inicjatywy duszpasterskie,
ale także dzieła charytatywne, tak bardzo konieczne szczególnie w obecnej sytuacji
pandemii. W tych właśnie dziełach – ukierunkowanych na dzieci, młodzież, rodziny
i seniorów – pracują osoby życia konsekrowanego, siostry zakonne związane z naszą
archidiecezją.
Czujmy się współodpowiedzialni za nich i za wspólnoty wiernych, którym służą.
Pamiętamy, że przez wiele lat Kościół w Polsce doświadczał pomocy z Zachodu. Starsze
pokolenie pamięta z pewnością o darach otrzymywanych z zagranicy. Dzisiaj dla
naszych sióstr i braci z krajów byłego Związku Radzieckiego to my jesteśmy „Zachodem”
i możemy w duchu wdzięczności uczynić coś dobrego, wspierając ich tym, co posiadamy.
Pamiętajmy, że w tym wszystkim nie robimy nic nadzwyczajnego, bo misyjne
i charytatywne zaangażowanie to nasza powinność, obowiązek każdego Kościoła
lokalnego.

Bracia i Siostry!
Polecam Waszej modlitewnej pamięci i materialnej hojności wszystkich
katolików na Wschodzie, ich pasterzy, kapłanów i siostry zakonne. W trudnym dla nas
wszystkich czasie nie zamykajmy naszych serc, ale w duchu adwentowego wyrzeczenia
dzielmy się tym, co mamy, aby jeszcze lepiej przygotować się na przyjęcie Tego, który
jest Darem dla nas wszystkich.
Życzę dobrego i owocnego Adwentu. Zapewniam o modlitwie, duchowej bliskości
i jedności. Z serca błogosławię.

† Wiktor Skworc
Arcybiskup Metropolita
Katowicki

Powszechne prawo do życia
W dniu 26 listopada 2020 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w
sprawie aborcji w Polsce. Przywołuje w niej wielokrotnie Kartę Praw
Podstawowych UE, w której czytamy m.in.: „Świadoma swego duchoworeligijnego

i moralnego dziedzictwa, Unia jest zbudowana na
niepodzielnych, powszechnych wartościach godności osoby ludzkiej,
wolności, równości i solidarności; opiera się na zasadach demokracji i
państwa prawnego” (preambuła).
Karta Praw Podstawowych przypomina, że „każdy ma prawo do życia”
(art. 2, ust. 1). Jej autorzy chcieli całkowicie odciąć się od niechlubnej
praktyki eugenicznej. Zapisano w niej zatem, że w dziedzinach medycyny
i biologii musi być szanowany „zakaz praktyk eugenicznych, w
szczególności tych, których celem jest selekcja osób” (art. 3, ust. 2 b). Unia
Europejska tym samym uznaje, że niezbywalna godność osoby ludzkiej i
poszanowanie prawa do życia stanowią podstawowe kryterium
demokracji i państwa prawnego.
W podobnym duchu wypowiadał się św. Jan Paweł II. „Miarą cywilizacji –
miarą uniwersalną, ponadczasową, obejmującą wszystkie kultury – jest jej
stosunek do życia. Cywilizacja, która odrzuca bezbronnych, zasługuje na
miano barbarzyńskiej. Choćby nawet miała wielkie osiągnięcia
gospodarcze, techniczne, artystyczne, naukowe” (Jan Paweł II, Kalisz, 4
czerwca 1997 r.).
Łamanie prawa do życia
Niestety, zasady fundamentalnego szacunku dla życia ludzkiego są
„dzisiaj łamane w sposób brutalny nie tylko w wyniku zachowań
jednostek, ale także decyzji i układów strukturalnych” (Franciszek, List z
okazji 25-lecia Papieskiej Akademii Życia, 15 stycznia 2019 r.). „Zamachy
na ludzką godność i życie ludzi trwają niestety także w naszej epoce, która
jest epoką uniwersalnych praw człowieka. Mamy do czynienia z nowymi
zagrożeniami i nowym zniewoleniem, a ustawodawstwa nie zawsze służą
ochronie najsłabszego i najbardziej kruchego życia ludzkiego”
(Franciszek, 25 marca 2020 r.). Często u podstawy takiej polityki mamy
błędną koncepcję pluralizmu. Stąd ważne wydaje się przypomnienie słów
św. Jana Pawła II skierowanych w Warszawie do korpusu
dyplomatycznego: „Także państwa pluralistyczne nie mogą zrezygnować
z norm etycznych w swoim prawodawstwie i w życiu publicznym,
zwłaszcza tam, gdzie ochrony domaga się dobro podstawowe, jakim jest
życie człowieka od momentu jego poczęcia aż po naturalną śmierć” (Jan
Paweł II, Przemówienie do korpusu dyplomatycznego, Warszawa, 8
czerwca 1991 r.). Aborcja bowiem to nie kwestia wyznaniowa; „to
zasadniczo problem etyki ludzkiej, poprzedzający jakiekolwiek wyznanie
religijne” – podkreśla papież Franciszek. Stąd pytanie: „czy aby rozwiązać
jakiś problem, słuszne jest niszczenie czyjegoś życia lub wynajmowanie
płatnego mordercy?” (Franciszek, List do kobiet argentyńskich
zaangażowanych w obronę życia, 26 listopada 2020 r.).
W dyskusji o życiu ludzkim nie może być mowy o kompromisie
Wprawdzie regulacje w zakresie ochrony życia ludzkiego pozostają poza
kompetencjami UE, jak o tym wielokrotnie przypominała Komisja
Europejska w odpowiedziach na pytania poselskie, ale mimo wszystko
Unia mogłaby wiele zrobić w zakresie zwiększenia ochrony prawa do
życia każdego poczętego dziecka np. poprzez promocję dobrych praktyk.
Jednak, aby takie działania na rzecz promocji prawa do życia i zakazu
praktyk eugenicznych mogły być skuteczne, konieczne jest właściwe
ustawienie kilku kwestii.
Po pierwsze, sam tytuł rezolucji jest mylący, gdyż w świetle nie tylko etyki,
ale również prawa międzynarodowego nie istnieje coś takiego, jak „prawo
do aborcji”. W żadnym demokratycznym porządku prawnym nie może być
bowiem prawa do zabijania niewinnego człowieka.
Po drugie, w dyskusji o aborcji nie są najważniejsze prawa przeciwników
ani prawa zwolenników aborcji, ale prawo dzieci i to prawo podstawowe,
bo prawo do życia, które – niezależnie od okoliczności – powinno być
gwarantowane każdemu dziecku i prawnie chronione.
Po trzecie, prawo do życia jest podstawowym prawem człowieka, zawsze
przysługuje mu pierwszeństwo przed prawem wyboru, gdyż żaden
człowiek nie może autorytatywnie dopuszczać możliwości zabijania
drugiego. Mówienie o tzw. kompromisie prawnym w sprawie ochrony
życia jest fałszowaniem rzeczywistości, ponieważ pomija się w nim
najważniejszą, trzecią stronę sporu, czyli dzieci nienarodzone oraz ich
niezbywalne prawo do życia. Jakikolwiek kompromis w tej sprawie jest
równoznaczny z odebraniem niektórym dzieciom podstawowego prawa
do życia i wymierzaniem w brutalny sposób kary śmierci, czego –
przypomnijmy – zabrania także Karta Praw Podstawowych. Dlatego nie
może być w tym względzie mowy o żadnym kompromisie.
Obrona prawa do życia
Obrona życia nie jest dzisiaj łatwym zadaniem. Św. Jan Paweł II mówił
wręcz o zorganizowanym sprzysiężeniu przeciwko życiu ogarniającym
także organizacje międzynarodowe, fundacje, stowarzyszenia i niektóre
media. Prowadzą one programową walkę o legalizacje i
rozpowszechnianie aborcji w świecie, podejmują próby wymuszenia „z
zewnątrz” proaborcyjnego ustawodawstwa, angażując w to poważne
środki finansowe (por. EV 59). „Niezbyt liczni są ci, którzy walczą o życie
w świecie, w którym codziennie produkuje się więcej broni, codziennie
przyjmuje się więcej praw przeciwko życiu, codziennie rozwija się kultura
odrzucenia, odrzucania tego, co niepotrzebne, tego, co przeszkadza”
(Franciszek, 5 lutego 2018 r.).
Obrońcy życia nierzadko spotykają się z agresją i pogardą. Do nich kieruję
słowa podziękowania wypowiedziane przez św. Jana Pawła II: „Dziękuję
za inicjatywy parlamentarne, zmierzające do zabezpieczenia życia
ludzkiego od chwili poczęcia w łonie matki. Jasne stanowisko prawa jest
nieodzowne, aby mógł dokonywać się również gruntowny proces
nawrócenia. Trudno bowiem o właściwą działalność wychowawczą czy
duszpasterską, gdy prawo temu przeszkadza. To, co «legalne», zostaje
niestety bardzo łatwo przyjęte jako «moralnie dozwolone»” (Jan Paweł II,
Warszawa, 9 czerwca 1991 r.).
Obrona życia w Polsce
W ostatnich dniach papież Franciszek kilkukrotnie podejmował temat
ochrony życia: „Przez wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny i
świętego papieża Polaka – mówił Franciszek - proszę Boga, aby obudził w
sercach wszystkich szacunek dla życia naszych braci, zwłaszcza
najsłabszych i bezbronnych, i dał siłę tym, którzy je przyjmują i troszczą
się o nie, także wtedy, gdy wymaga to heroicznej miłości!” (Franciszek, 28
października 2020 roku).
Liczne środowiska w Polsce podejmują starania w celu promocji i ochrony
życia nienarodzonych. „Dążenia do pełnej ochrony życia ludzkiego od
poczęcia do naturalnej śmierci […] to zadanie zarówno
parlamentarzystów, jak i wszystkich ludzi dobrej woli, bez względu na
wyznawaną religię czy światopogląd” (Komunikat Prezydium Konferencji
Episkopatu Polski ws. ochrony życia ludzkiego, 6 października 2016 r. ).
Środowiska te są głosem tysięcy dzieci w łonach matek, których życie
znajduje się w niebezpieczeństwie. Są oni głosem naturalnego rozumu,
który konsekwentnie, wbrew ideologicznemu konformizmowi i
oportunizmowi, staje w obronie ludzkiego życia w każdej fazie jego
rozwoju. Są oni głosem setek milionów ludzi na całym świecie, którzy
odkryli piękno każdego życia. Niestety, ten odważny i prawy głos często
spotyka się z agresją i przemocą ze strony zwolenników cywilizacji
śmierci.
Inicjatywy wspierające rodziców
Przypominam, iż papież Franciszek prosił Boga, „aby obudził w sercach
wszystkich szacunek dla życia naszych braci, zwłaszcza najsłabszych i
bezbronnych, i dał siłę tym, którzy je przyjmują i troszczą się o nie, także
wtedy, gdy wymaga to heroicznej miłości”. Z podobnym apelem zwróciła
się do wszystkich Polaków Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski
„Przykazanie miłości nakłada na nas ważny obowiązek troski, pomocy i
ochrony, której potrzebują matki i rodziny przyjmujące i wychowujące
chore dzieci. Dziękuję wszystkim wspólnotom i instytucjom, które od lat
to robią i zwracam się z apelem do parafii, ruchów katolickich i innych
organizacji kościelnych, o podejmowanie konkretnych inicjatyw
wychodzących naprzeciw tym, którzy takiej pomocy, tak indywidualnej,
jak i instytucjonalnej, potrzebują i będą potrzebować. Kościół zawsze
będzie opowiadał się za życiem i wspierał chroniące je inicjatywy” (Apel
Rady Stałej KEP w Sprawie Ochrony Życia i Pokoju Społecznego, 28
października 2020 r.).
Każdy człowiek ma prawo do tego, aby jego przyjścia na świat oczekiwano
z miłością. Jestem pełen wdzięczności wobec rodziców, którzy w taki
właśnie sposób przyjmują swoje potomstwo. Dziękuję tym, którzy w
ruchach obrony życia podejmują inicjatywy na rzecz zarówno pełnej
prawnej ochrony życia poczętego dziecka, jak również organizują pomoc i
wsparcie dla matek spodziewających się dziecka. Modlę się za tych, którzy
popełnili grzech aborcji lub mieli w nim udział.
Z serca błogosławię wszystkim ludziom dobrej woli i modlę się o łaskę
nawrócenia dla tych, którzy jeszcze nie odkryli zachwycającego piękna
każdego życia. Polecam Bogu także wszystkich, którzy w Europie
podtrzymują świadomość duchowo-religijnego i moralnego dziedzictwa.

Warszawa, dnia 2 grudnia 2020 roku
✠ Stanisław Gądecki
Arcybiskup Metropolita Poznański
Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
Wiceprzewodniczący Rady Konferencji Episkopatów
Europy (CCEE)